Ciekawostki o kuchni japońskiej

Japończycy od stuleci pozostają wierni swojej zasadzie: należy ograniczyć ingerencję człowieka do minimum i spożywać jedzenie w stanie jak najbardziej zbliżonym do naturalnego. To nie tylko oszczędność czasu podczas przyrządzania posiłków, ale także szansa dla początkujących kucharzy, którzy bez problemu radzą sobie z wieloskładnikowymi przepisami. Obecność w japońskiej kuchni surowych ryb i owoców morza, ryżu, makaronu oraz warzyw i owoców to gwarancja naprawdę dużej liczby kombinacji smaków, zapachów i kolorów. Japończycy sięgają po konkretne warzywa i owoce w tych porach roku, w których są one najsmaczniejsze. Nieskomplikowanie/prostota przepisów i harmonia z naturą - oto dwa filary kuchni japońskiej.

Najpierw jedzą oczy

Japończycy przykładają dużą wagę do estetyki serwowanych posiłków. Liczy się nie tylko smak i zapach, ale i wygląd. Starannie dobrana zastawa stołowa ma być nie tylko komfortowa w użytkowaniu (liczne miseczki, kokilki, tacki oraz talerze w charakterystycznym kształcie dachu pagody), ale także stanowić kolorystyczne tło dla serwowanych potraw. Ważna jest estetyka posiłku - ma on być po prostu pięknie zaaranżowany. Mieszkańcy Kraju Kwitnącej wiśni przedkładają świeżość i nieskomplikowanie potraw nad wyrafinowane przepisy i receptury. Także praktyczna strona posiłku jest dla nich bardzo ważna. Potrawy krojone są na kawałki odpowiedniej wielkości i przygotowywane tak, by wygodnie było jeść je pałeczkami, albo palcami.

Najsłynniejsze japońskie przyprawy

Unikatowy smak japońskie dania zawdzięczają także tradycyjnym przyprawom, wśród których znajdziemy:

• sos sojowy (shōyu, 醤油)
• chrzan wasabi (山葵)
• pastę ze sfermentowanej soi (miso, 味噌)
• ocet ryżowy (komezu, 米酢)

O zachowaniu się przy stole

Celebrowanie posiłków to w japońskim domu codzienna norma. Niski stół wymaga siedzenia w klęku z pośladkami opartymi o pięty. Jeśli mamy do czynienia z sytuacją nieformalną, kobiety mogą siedzieć z ugiętymi w kolanach nogami ułożonymi na boku, a mężczyźni po turecku.

Polewanie alkoholu leży wyłącznie w gestii gospodarza, ale już posiłki każdy nakłada sobie we własnym zakresie.

Jedzenie pałeczkami wymaga wprawy oraz przestrzegania następujących zasad:

• nie wolno wbijać pałeczek pionowo w miskę z ryżem; gest ten zastrzeżony jest na czas uroczystości poświęconych pamięci zmarłych,
• nie wolno podawać sobie jedzenia z pałeczek do pałeczek; także i ten gest kojarzyć się może z rytuałami związanymi z upamiętnianiem zmarłych (obyczaj pogrzebowy, podczas którego członkowie przekazują sobie kości skremowanego zmarłego),
• nie należy krążyć z pałeczkami nad talerzem, zastanawiając się, który kawałek wybrać - trzeba sięgnąć po uprzednio upatrzony,
• nie wolno jeść bezpośrednio z talerza bez użycia pałeczek albo rąk.

Za to wolno, a nawet należy siorbać, kiedy je się zupę albo potrawy z makaronem, np. rāmen. Siorbanie jest wtedy nie tylko dowodem na to, że jedzenie nam smakuje, ale także pozwala nieco ostudzić gorącą potrawę.

Królestwo ryżu

Pierwsze pola ryżowe pojawiły się w Japonii w 5. wieku p.n.e. i od tego czasu ryż stanowi główny element każdego tradycyjnego posiłku. Gohan/meshi (御飯/飯) to ugotowany, niezaprawiony biały ryż, który jako składnik podstawowy stanowi bazę wielu potraw. Ryżu używa się także do produkcji octu oraz alkoholu, np. shōchū (焼酎) albo nihonshu (日本酒) – w krajach zachodnich nazywa się ten alkohol sake.

Jednomiskowe dania na bazie ryżu są bardzo sycące. Dania typu donburi (“duża miska”) to solidna porcja gorącego ryżu z dodatkami, np.:

• gyūdon (牛丼) – miska ryżu z wołowiną oraz cebulą dymką w słodkawym sosie na bazie dashi, sosu sojowego i mirinu,
• tekkadon (鉄火丼) – miska ryżu z sashimi z tuńczyka: na ryżu ułożone są surowe, cienko pokrojone plastry tuńczyka.

Sushi podbija świat

Bezsprzecznie najbardziej spopularyzowaną na świecie japońską potrawą jest sushi. Pierwowzór sushi powstał około 1000 lat temu, kiedy Japończycy poszukiwali sposobu na przechowywanie surowych ryb. Okładano je więc gotowanym ryżem, a kiedy sfermentowały, zjadano ze smakiem - ryż wyrzucając. I może dlatego, wielu ludzi na hasło sushi ma tylko jedno skojarzenie: to surowa ryba. Tymczasem najważniejszym elementem tej potrawy jest właśnie ryż - sama nazwa potrawy to połączenie słów su, czyli ocet oraz meshi, czyli ryż. Sushi podawane jest zwyczajowo z sosem sojowym (shōyu, 醤油), startym kłączem japońskiego chrzanu (wasabi, 山葵) oraz marynowanym imbirem (gari, ガリ).

Odmian sushi - ze względu na dodatki, ale i sposób podania - jest naprawdę mnóstwo. Danie to można jeść pałeczkami albo bezpośrednio rękami. W sosie sojowym macza się ryż, a nie rybę - sos ma jedynie uwydatnić smak ryby. Trzy główne rodzaje sushi to:

• nigiri-zushi – cienko krojone kawałki ryby, kalmara lub ośmiornicy podane na wałeczku ryżu,
• maki-zushi – ryż z kawałkami ryby lub warzywami zawinięty w arkusz z suszonych wodorostów nori,
• chirashi-zushi – miska ryżu do sushi posypanego kawałkami ryby, wodorostów, warzyw itp.

Ach, i jeszcze jedno: makaron „instant”, zwany w Polsce „zupką chińską”, w rzeczywistości został wymyślony przez Japończyka, Momofuku Andō. I od tej pory nie tylko sushi podbija świat...

W powstaniu tekstu pomógł producent japońskich dań instant OYAKATA. Chcesz poznać więcej japońskich dań? Wejdź na stronę https://www.oyakata.com.pl/ksiega-mistrza-oyakata/kuchnia-japonska.

artykuł zewnętrzny